Wees een Sinterklaas-dokter!

Over hoe lichaamstaal huisartsen kan helpen

“Kan je nog meer Sinterklaas zijn?” moedigde ik haar aan. Zij is eind 20, zeer intelligent en in deze oefening speelt zij de huisarts. Een van haar medestudenten speelt de rol van de dominante, dwingende patiënt. Hij doet dat met verve: hij klaagt en eist dat het een lieve lust is. Ze kijkt een beetje wanhopig naar de ‘patiënt’ en vervolgens naar mij. Hoe ging het ook alweer?

Onlangs gaf ik een workshop non-verbale communicatie aan huisartsen in opleiding. Lichaamstaal dus. Ik wreef al enthousiast in mijn handen. Totdat ik hoorde dat ik op dit symposium slechts een uur tot mijn beschikking had. Wat kies je dan?

Ik koos voor ‘status’. Een term die we in het gewone leven gebruiken voor mensen met aanzien. Maar in theater-termen doelen we dan op gedrag: de mate waarin iemand letterlijk en figuurlijk ruimte in neemt.

Karakters met hoge status staan stevig, zitten breed, kijken zelfverzekerd rond, hebben hun kin een tikkeltje omhoog, maken duidelijke handgebaren, focussen hun blik en praten met harde stem. Karakters met lage status zijn het tegenovergestelde: maken zich klein, friemelen, zijn beweeglijker, verbreken oogcontact en praten (of stotteren) met zachte stem. 

Status oefenen is superrelevant voor beroepen met gezagsverhoudingen. Zo werkte ik met leerkrachten aan status, met vrouwen in hoge functies en nu dus met huisartsen in opleiding. Als je als dokter je flexibel kan opstellen in status, kan je met alle verschillende soorten patiënten omgaan. De dwingende, maar ook de meer teruggetrokkene.

Stel... Mijn tandarts vraagt met strenge blik en dominante toon of ik wel elke dag flos. Ik zal dan eerder het sociaal wenselijke antwoord geven dan de waarheid. Terwijl het tot beter resultaat leidt als een arts náást mij kan gaan staan, om zo de waarheid boven tafel te krijgen.

Het is daarom ook voor huisartsen belangrijk te kunnen zakken in status, om zo dichter bij de patiënt te komen.

Of juist te stijgen in status. Bijvoorbeeld wanneer zo’n klagend, dwingend type binnenkomt zoals dat we nu oefenen in de workshop. De remedie tegen zo’n negatieve, hoge status is een positieve, hoge status. Zelfverzekerd, stevig, maar ook onverminderd positief en rustig.

Sinterklaas dus.

Als iemand alles al een keer gezien heeft, is hij het wel.